బహుముఖీన ప్రజ్ఞావంతుడు సతీష్‌చందర్‌.ప్రాథమికంగా అతను కవే అని నా తలంపు. ‘పంచమ వేదం’తోనే కొత్త దారి తీశాడు. ఆర్ద్రత, ఆలోచనాత్మకత, ప్రగతిశీలత, నిర్మాణ సౌందర్యం అతని కవిత్వంలో ప్రస్ఫుటం అవుతాయి. ఆ సాధన, శక్తి కథారచనలో ఎంతో ఉపయోగపడ్డాయి. కొంతమంది అనుకుంటారు, కథల్లో కవితాత్మకత అవసరం లేదని. కానీ ప్రజ్ఞావంతుడైన కవికి ఔచిత్యం, భాషాధికారం, శైలీ…
ఒక జలప్రళయం ముగిశాక, సమస్త సృష్టీ సర్వనాశనమయ్యాక, నీటమునిగిన నేలతల్లి తేరుకున్నాక, ఒక వెలుగు కిరణం తొంగిచూశాక నోవహు తన ఓడనుంచి ఒక పిట్టను వదలుతాడు. ఒక పచ్చని మొక్క మొలకెత్తిన జాడను పిట్ట ముందుగా కనిపెడుతుంది. ఆ ‘వెలుతురు పిట్టే’ కవి. (ఈ మాటనిచ్చిన కవి మిత్రులు శ్రీమన్నారాయణ గారికి కృతజ్ఞతలు) అదే జలప్రళయం…
శివసాగర్‌ ఒక యుగం పేరు! ఇది పొగడ్తా కాదు. తిట్టూ కాదు. ఏం అనుమానం లేదు. యుగమంటే కాలమే. కాలమే కవి కి జన్మనిస్తుంది.(శివసాగర్‌ మాటల్లోనే చెప్పాలంటే… ‘కాలం కడుపుతో వుండే’ కవిని కంటుంది.) ఆ కాలంలో అసలు కవితో పాటు చాలా మంది కవులు పుట్టుకొస్తారు. వారిని కాలం కనదు. వారు ‘స్వయంభువులు’. కాలం…
చాసోకి చుట్టకాల్చడం ఇష్టం. అంతకన్నా కథలు రాయడం మరీ యిష్టం. ఎన్ని చుట్టలు కాల్చాడో లెక్కలేదు. కథలు మాత్రం కొన్నే రాశాడు. ఆ కొన్నింటిలోనూ సగం చించి పారేశాడు. నచ్చిన కథలు నలభై దాటతాయేమో. అంతే. చుట్ట సొంత సుఖం. చాసో లెక్క ప్రకారం సొంత సుఖానికి ఆట్టే ఆనందం వుండకూడదు. కానీ, చాసోకి చుట్ట…
ఏ భాష నేను మాట్లాడాలి? ((Which language should I speak?)) అరుణ్‌ కాంబ్లే అనే మరాఠీ దళిత కవి ప్రశ్నిస్తాడు. నిజమే. దళితులకో భాష ఉంటుందా? ఉంటే ఎలా వుంటుంది? ”ఒరే కొడకా. మనం మాట్లాడినట్టు మాట్లడరా. మనలా మాట్లాడు” అంటాడు కులవృత్తి వీపున మోస్తున్న తాత. ”ఓరి దద్దమ్మా! భాషను సరిగా ఉపయోగించరా!…
ప్రతీ పువ్వూ పుట్టగానే పరిమళించడం వంటి వెర్రివేషాలు వెయ్యదు. పుట్టు కవులు, పుట్టు కళాకారులు ఉండరు. కాకుంటే అలాంటి లక్షణమేదో చిన్నప్పటి చేష్టల్ని బట్టి పెరుగుతూ ఉంటుంది. అది ముదిరి ఏదో ఒక రోజున కళయి బైట పడుతుంది. దేవదాసు కనకాల ఒక నటుడు. కర్ణుడు కవచకుండలాలతో పుట్టినట్టు ఇతనేమీ మేకప్పు, విగ్గూ వగైరాలతో పుట్టలేదు.…
గోరా శాస్త్రి రేడియోనాటికలు దూరాన్నే కాదు కాలాన్ని కూడా జయించాయి. పేరుకు శ్రవ్యనాటికలు కాని వాటినిండా దృశ్యాలే. పాత పుస్తకంలో కొత్త వాక్యం దొరికింది. – పాత పెట్టెలో ప్రియురాలి ఫొటో దొరికనట్లు. నిద్రపోతే ఒట్టు. తడిసిన కళ్లలాంటి పదాలు! కవిత్వమా? కాదు. పరమ పవిత్రమైన వచనం. జీవితాన్ని రక్తమాంసాలతో చూపించగలిగేది ఒక్క వచనమే కాబోలు!…
శ్రీశ్రీ ఎవరు? మహాకవి. ఈ విషయం నాకూ, మీకూ, మనందరికీ తెలియకముందే ఆయనకు తెలిసిపోయింది- తాను తారనయ్యానని ఒక నటుడికి ముందే తెలిసిపోయినట్లు. అందుకనే ‘ఈ శతాబ్దం నాది’ అని ఇరవయ్యవ శతాబ్దం మీద తన పేరు ముందుగా రాసేసుకున్నాడు. ముప్ఫయ్యవ దశకం వరకూ ఆధునిక తెలుగుకవిత్వాన్ని తాను చెయ్యిపట్టుకుని నడిపిస్తే, ఆ తర్వాత దాన్ని…
‘మీరెవరు?’ ప్రశ్నే. సాదాసీదా ప్రశ్నే. ఎక్కడో ఒక చోట, ఎప్పుడో ఒకప్పుడు,ఎవరో ఒకరికి ఈ ప్రశ్న ఎదురవుతుంది. స్థలమూ, సందర్భమూ సమాధానాన్ని నిర్ణయిస్తాయి. స్థలం: మనదేశంలోని ఒకానొక గ్రామం. సందర్భం: ఆ ఊరికి కొత్త కావటం. అడిగిన వ్యక్తి: ఆ పల్లెలో ఓ పెద్దాయన. ఆ కొత్త వ్యక్తినుంచి వచ్చే సమాధానాలు ఏయే రకాలుగా వుండవచ్చు.…
వేదం వినాలనీ, వేదం అనాలనీ..నేడు పెద్దగా ఎవరికీ అనిపించక పోవచ్చు. అర్థం తెలుసుకోవాలనే యావ కూడా ఎవరికీ వుండక పోవచ్చు. పెద్ద పెద్ద ఉత్సవాల్లో, కడకు సర్కారీ ఉత్సవాల్లో వేద మంత్రోచ్చరణలు లేక పోతే వెలితిగా భావిస్తారేమో కానీ, తీరా పఠిస్తే పట్టించుకోరు. మీడియా ప్రతినిథులు కూడా ఉత్సవాల్లో నాయకులేం మాట్లాడతారో వింటారు కానీ, వేద…
అటు చంద్రుడు; ఇటు చంద్రుడు. ఇద్దరూ ఇద్దరే.
పేరులోనే కాదు, తీరులో కూడా ఇద్దరికీ పోలికలు వున్నాయి:
పూర్వ విద్యార్ధులు: చంద్రబాబే కాదు, కేసీఆర్‌ కూడా ఎన్టీఆర్‌ ట్రస్టులో చదువుకున్న వారే. ఎదురు తిరిగిన వారిని, ఎలా ‘కూర్చో’ బెట్టాలో తెలిసిన వారు. కొందరికి పదవులిచ్చి ‘కుర్చీలు’ వేస్తారు; ఎందరికో పదవులు ఇస్తామని ఆశ చూపి ‘గోడ కుర్చీ’లు వేస్తారు. దాంతో తమకి వ్యతిరేకుల్లో ఎవరూ’లేవరు’.
ఒకప్పుడు కళకీ, కామర్స్‌కీ పొంతన కుదిరేది కాదు. అందుకని సినిమాలు ఆర్ట్‌ చిత్రాలు, కమర్షియల్‌ చిత్రాలు- అని రెండు పాయల్లాగా వుండేవి. కానీ ఇప్పుడు రెండూ దాదాపు కలసిపోయాయి. అయినా, అప్పుడప్పుడూ కళ మోతాదు కాస్త పెంచి ‘ఫీల్‌ గుడ్‌’ సినిమాలు తీస్తుంటారు. అలాంటి ఒక ప్రయత్నమే ‘పరంపర’. బాలీవుడ్‌, టాలివుడ్‌లలో ఓ పదిహేను చిత్రాలకు సినిమాటోగ్రఫీ అందించిన మధు మహంకాళి, స్వీయ దర్శకత్వంలో సొంతంగా ఈ సినిమా తీశారు.
గూడు చెదిరిన వాడు ఏం చేస్తాడు? ఇంకో గూడు వెతుక్కుంటాడు. మానవాళికి గూడు భూమి. భూమే చెదరిపోతే..? ఇంకో భూమిని వెతుక్కోవాలి. అవును. భూమిలాంటి గ్రహాన్ని వెతుక్కోవాలి. అలాంటి గ్రహం ఇంకొకటి వుంటుందా? మన సౌర కుటుంబంలో వుండక పోవచ్చు. గగనాంతర రోదసుల్లో, ఇతర తారల పరిధుల్లో వుండవచ్చు. ఇప్పటిదాకా వున్న ఖగోళ జ్ఞాన పరిమితి మేరకు మనం పోల్చుక్ను గ్రహాలు రెండువేలు. ఇందులో అత్యంత సమీపగ్రహం మనకు వెయ్యికాంతి సంవత్సరాల దూరం. అలాంటిది భూమిని పోలిన గ్రహం, భూమిలాంటి వాతావరణమున్న గ్రహం, మనిషి తనను కొనసాగించుకోవటానికి వీలున్న గ్రహాన్ని వెతుక్కుంటూ పోతే.. ఎలా వుంటుంది? ఎలా వుండమేమిటి? క్రిస్టఫర్‌ నోలాన్‌ తీసిన ‘ఇంటర్‌స్టెల్లార్‌’ లాగా వుంటుంది.
బాపూ,రమణలు మీడియాకు ఇంటర్య్యూలు ఇచ్చేవారు కారు. ప్రచారానికి పది కిలోమీటర్లలోనే ఇద్దరూ వుండేవారు. తమకి నచ్చని సంభాషణలు ఎవరయినా చేస్తే ఇద్దరూ ముడుచుకుపోతారు. బాపు అయితే పూర్తిగా మౌనంలోకి వెళ్ళిపోతారు. వారు ఎవరితో మాట్లాడినా పది,పదిహేను నిమిషాల్లోనే మౌనం లోకి వెళ్ళిపోతారు. అయితే అనుకోకుండా 2011జులై నెలాఖరున ఆయన్ని నేనూ, నా మిత్రుడూ కలిసినప్పుడు ఆయన ఎక్కువ సేపు మాతో ముచ్చటించారు
వామ్మో!
తిట్టేసుకుంటున్నారు; కొట్టేసుకుంటున్నారు; తన్నేసుకంటున్నారు.
తాను తీసిందే సినిమా అనీ దర్శకుడూ, తాను రాసిందే సమీక్ష అని సమీక్షకుడూ ఒకటే తన్నులాట. (తన్నులెన్ను వారు తమ తన్నులెరుగరు!) ఎంత గొప్ప సినిమా తీసినా, చూడ్డానికి ప్రేక్షకుడు ఒకడుండాలని దర్శకుడూ, ఎంత మహా సమీక్ష చేసినా చదవటానికి పాఠకుడంటూ ఒకడుండాలని వీక్షకుడూ – ఈ తన్నులాటలో మరచిపోయారు. యథా సినిమా, తధా సమీక్ష. ఈ సూత్రీకరణని తిరగేసినా అర్థానికి వచ్చిన ముప్పేమీ లేదు.
రెండు రాష్ట్రాలుగా విడిపోనున్న తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లలో అసెంబ్లీ, పార్లమెంటు ఎన్నికలు ముగిసిపోయిన వెంటనే, అసలు రాజకీయాలు మొదలయ్యాయి. ఇవి రెండు స్రవంతుల్లో నడుస్తున్నాయి. ఒకటి: రాష్ట్రాలలో ప్రభుత్వాలు ఎలా, ఎవరు ఏర్పాటు చెయ్యాలి? రెండు: రెండు రాష్ట్రాలలో ప్రాంతీయ పార్టీలకు వచ్చిన పార్లమెంటు సీట్లను కేంద్రంలో ఎవరికి ఇవ్వాలి? ఎన్డీయేకా? కాంగ్రెస్‌కా? ఇంకా గర్భస్త శిశువుగానే వున్న మూడో ఫ్రంట్‌ కా?
కొసరు ముందు; అసలు తర్వాత.
కామెడీ ట్రాక్‌ ముందు, కథ తర్వాత.
అది యెట్లా- అంటే శీను వైట్లా-అనాల్సి వస్తుంది.
పూర్వం టిఫిన్లు తినటం కోసం రెస్టారెంట్లకు వెళ్ళే వారు. కానీ ఈ మధ్య ‘బ్రేక్‌ ఫాస్ట్‌’ చేయటంలో కూడా ట్రెండ్‌ మారింది. చట్నీలు భోంచెయ్యటం కోసమే హొటళ్ళకు వెళ్తున్నారు. హోమియో గుళిక లాంటి ఇడ్లీ ముక్కను ఆరగించటానికి గంగాళాల కొద్దీ చట్నీలను వడ్డిస్తారు. దాదాపు సినిమాలో వైట్ల తెచ్చిన ట్రెండ్‌ ఇదే.
రెండు గంటల హాస్యానికి, అర్థ గంట కథను జోడిస్తారు.
దేశం లో అత్యున్నత పదవి ఏది?
పరీక్షల్లో ఈ ప్రశ్న అడిగితే పిల్లలు ఈ సారి తెల్ల ముఖం వెయ్యాల్సిందే.
గతంలో లాగా, హోదాకు రాష్ట్రపతి, అధికారానికి ప్రధానమంత్రి- అని రాస్తే తప్పయ్యే ప్రమాదం వుంది. ఎలా తప్పూ- అంటే చెప్పలేం. చాలాకాలం పదవుల ఔన్నత్యాన్ని రాజ్యాంగమే నిర్ణయించింది. ఇప్పుడు రాజకీయమే నిర్ణయిస్తుంది.
రాష్ట్రపతి, ప్రధాని పదవులను మించిన పదవొకటి తొమ్మిదేళ్ల క్రితం తన్నుకొచ్చింది. ఆ పోస్టు పేరే ‘యూపీయే ఛైర్‌ పర్సన్‌’.
లీకు! ఒక్క లీకు! ఒకే ఒక్క లీకు!
మొత్తం రాష్ట్ర రాజకీయ వాతావరణాన్నే మార్చేసింది.
సినిమా విడుదల తేదీ: 28 జనవరి 2013( లేదా అంతకు ముందు.)
సినిమా పేరు: తెలంగాణ తేలిపోతుంది!
ఈ ముహూర్తం ఎలా నిర్ణయంచారు- అని పెద్దగా బుర్రలు బద్ధలు కొట్టుకోనవసరంలేదు. ఇది సెక్యులర్‌ ముహూర్తమే. 26 జనవరి రిపబ్లిక్‌డే. ఆరోజు శనివారం. 27 ఆదివారం. 28న పనిదినం. బహుశా రాష్ట్ర ప్రజలకు రిపబ్లిక్‌ డే కానుక ఇవ్వ బోతున్నారు.
ఊపిరి లాంటిదే ఊహ కూడా.
ఊపిరితో బతికేది ఒక్క బతుకే. కానీ ఊహతో వెయ్యిన్కొక్క బతుకులు బతకొచ్చు.
‘ఓ అందాల రాకుమారుడు గుర్రమెక్కాడు.’ అని కథ మొదలు కాగానే, పాఠకుడు రాకుమారుడయి పోతాడు. కొండలు, వాగులు దాటుతుంటాడు.
‘ ఓడ మునగటంతో ఓ కుర్రవాడు వచ్చి లైఫ్‌ బోట్‌లో పడతాడు’ అనగానే ఆ విపత్తు పాఠకుడికి వచ్చి పడుతుంది.